W Proszowicach wykuwano demokrację.

ROBERT KOZYRSKI. SEJMIKI WOJEWÓDZTW MAŁOPOLSKI WŁAŚCIWEJ 1572–1648 – STAN BADAŃ, ORGANIZACJA, SPECYFIKA SEJMIKOWA, PROPOZYCJE BADAWCZE. MISCELLANEA HISTORICO-IURIDICA, tom XXI, z. 1, rok 2022.

(fragmenty, zwłaszcza odnoszące się do sejmików w kościele w Proszowicach)

"W Małopolsce właściwej funkcjonowały trzy sejmiki wojewódzkie i jeden partykularny. Szlachta zjeżdżała się więc na obrady do Proszowic (woj. krakowskie), Lublina (woj. lubelskie) i Opatowa (woj. sandomierskie). Czwarty zaś z sejmików księstw oświęcimskiego i zatorskiego wprawdzie podejmował uchwały dotyczące zarządu lokalnego, ale jego przedstawiciele (posłowie) wchodzili w skład reprezentacji poselskiej województwa krakowskiego i swe polityczne cele uzgadniali wspólnie z decydentami na sejmiku w Proszowicach.

Nie zaw ...

	Trzy-Krainy
	14 grudnia 2023 14:25

TROSKA O MATERIALNE POTRZEBY PARAFII A.D. 1747.

Troska o materialne potrzeby parafii Proszowickiej A.D. 1747.

W tym kościele znajdują się dwa bractwa. Pierwsze Bractwo Najświętszego Różańca - Roku Pańskiego 1666 prawnie było wprowadzone, ma Promotora Wielce Szanownego Walentyna Rynczowskiego, który pobożność różańcową w jakikolwiek dzień niedzielny i świąteczny z ludem promuje. Podczas wizytacji zrobił listę Bractwa. Ma rocznego czynszu (...) dwieście dziesięć florenów "a Summa Capitali" trzech tysięcy florenów polskich. Na dobrach wsi Szczytniki, szóstej ferii po święcie św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty, roku 1666 na zamku Krakowskim zapisane. Ma także inny czynsz osiem florenów polskich, "a Summa Capitali" stu pięćdziesięciu florenów podobnych [zabezpieczonych] na polach gminy proszowickiej. Ma także czynsz trzydziestu sześci ...

	Trzy-Krainy
	13 grudnia 2023 07:52

JAK MIESZKANO PRZY KOŚCIELE A.D. 1747?

JAK MIESZKANO PRZY KOŚCIELE A.D. 1747?

Inwentarz budynków prepozyckich, prebendarskich, mansjonarskich i sług kościoła proszowickiego

Domus praeposituralis (dom prepozycki)

Przychodząc na Probostwo, jest ganek na słupach, pod dachem, nad tym gankiem jest schowanie. Z tego ganku są drzwi do sieni na zawiasach i hakach żelaznych, z wrzeciądzem i skoblami żelaznymi. W sieni jest okno puste, deskami zabite, kominów dwa murowanych, na dach wyprowadzonych. Pod jednym kominem jest ognisko z piecem piekarskim. Z tej sieni drzwi do pierwszej izby na południe, na zawiasach i hakach żelaznych, z zamkiem i kluczem dobrymi, pieca nie masz, okien cztery, dwa są reparowane, a dwa nie, w nich szyb jest potłuczonych osiem i ołów nadtyrany. Powała i podłoga dobra, stołów wielkich dwa, ław długich ...

	Trzy-Krainy
	12 grudnia 2023 11:23

KOŚCIÓŁ I KAPLICE PROSZOWICKIE A.D. 1747.

Dnia 2 grudnia 1747 roku odbyła się wizytacja parafii w Proszowicach (koło Krakowa). Z dokumentu powizytacyjnego wybrałem fragmenty, które opisują materialny stan kościoła oraz kaplic i oratoriów w na terenie parafii. Jest to moje tłumaczenie z łaciny z pomocą tłumacza w Google, a także uwspółcześnienie języka staropolskiego.

KOŚCIÓŁ I KAPLICE PROSZOWICKIE A.D. 1747.

W tym mieście Proszowicach, Dziedzictwa Świętego Królewskiego Majestatu, jest kościół parafialny wizytowany w roku 1728 dnia Dnia 17 miesiąca stycznia, pod wezwaniem Wniebowzięcia Błogosławionej Maryi Dziewicy i św. Jana Chrzciciela, murowany, w kształcie podobnym do statku, z kaplicami, zakrystią, dwoma portykami, ma ceglany dach, samo sklepienie w chórze większym i w mniejszym już się zawala, chór drewniany, w którym ...

	Trzy-Krainy
	11 grudnia 2023 11:35

Wywłaszczenie - może jakiś przykład?

Wywłaszczenie - może jakiś przykład?

Jak tytuł wskazuje, ta krótka notka jest prośbą do Czytelników o podzielenie się jakimś konkretnym przykładem (bez zbędnych szczegółów) wywłaszczenia rodziny z domu i gospodarstwa z racji budowy obwodnicy, czy jakiejś innej drogi. Nie chodzi zatem o przepisy, bo te można łatwo znaleźć na stronie dyrekcji dróg krajowych i autostrad (dalej: Drogi), może też nie chodzi o rady, lecz o przykład. Szukałem czegoś takiego w internecie, lecz nie znalazłem. Może ktoś z Państwa takim gotowym przykładem dysponuje.

Rodziny, które spodziewają się wywłaszczenia, już przeszły wizytę panów, co mierzyli pierśnice wszystkich drzew od razu nanoszonych na mapę za pomocą GPS-u, w ramach planowanego pasu drogi, a także wizytę geodetów mierzących poszczególne działki i z ...

	Trzy-Krainy
	24 listopada 2023 20:35

Społeczeństwo ma służyć osobie.

Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi” (Dz 5, 29):

prawo cywilne a prawo moralne

(fragmenty encykliki św. Jana Pawła II "Evangelium vitae").

Całość encykliki:

https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html#-2Q

71. Tak więc w trosce o przyszłość społeczeństwa i rozwój zdrowej demokracji trzeba pilnie odkryć na nowo istnienie wartości ludzkich i moralnych, należących do samej istoty i natury człowieka, które wynikają z prawdy o człowieku oraz wyrażają i chronią godność osoby: wartości zatem, których żadna jednostka, żadna większość ani żadne państwo nie mogą tworzyć, zmieniać ani niszczyć, ale które winny uznać, szanować i umacniać.

W tym celu trzeba przypomnieć podstawowe elementy relacji między prawem cywilnym a pra ...

	Trzy-Krainy
	22 listopada 2023 22:24

Człowiek jako podmiot pracy.

Poprzednie dwa teksty przedstawiały, w sposób lekki, że człowiek jest osobą, podmiotem swoich myśli, słów i czynów, a przypadłości istnieją na nim i są od niego zależne i prawie nieskończenie mniej ważne niż człowiek. Dzisiaj tekst przedstawi pokrótce odniesienie osoby do pracy jako jej przypadłości. Notkę stanowić będą fragmenty z encykliki św. Jana Pawła II "Laborem exercens" z 1981 roku, czyli o człowieku, który 'ćwicząc pracę' troszczy się o zdobycie chleba powszedniego. Oczywiście to jest tylko cząstka dokumentu, który w całości można przecztać tutaj:

https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091981_laborem-exercens.html

Praca wznaczeniu podmiotowym. Człowiek jako podmiot pracy.

6. Aby kontynuować naszą analizę pracy, związaną ze słowe ...

	Trzy-Krainy
	18 listopada 2023 15:17

Przedszkolaki uczą o kategoriach i abstrakcji.

Przedszkolaki uczą o kategoriach i abstrakcji.

Doszły do mnie słuchy, że coś nie tak napisałem o kategoriach arystotelesowskich, że może coś ukryłem albo co. Więc dzisiaj uczyć nas będą przedszkolaki. Taki proścuitki przykład.

W przedszkolu

Pani wychowawczyni: Drogie dzieci, przed chwilą narysowałyście kredkami waszego ulubionego kotka. Ktoś z was chciałby go może opisać? Widzę, że Zuzia pierwsza podniosła rękę. Proszę, Zuziu.

Zuzia:

-To jest kotek./kategoria bytu substancjalnego. Dalej już będą przypadłości/

Kotek jest na trawniku. /kategoria miejsca/

Kotek jest w dzień./kat. czasu/

Kotek jest biały. I uśmiechnięty./kat. jakości/

Kotek ma cztery nogi./kat. ilości/

Jest mniejszy od tego drzewka./kat. relacji/

Miauczy./kat. wykonywanej pracy/

Idzie sobie./kat. stanu/

Słońce go ogr ...

	Trzy-Krainy
	17 listopada 2023 15:21

O czym Arystotel z Sokratem w Czyśćcu rozprawiają?

O czym Arystotel z Sokratem w Czyśćcu rozprawiają?

-Haire, Arystotelesie!

-Ależ... Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

-Na wieki wieków. Amen! Ach te stare nawyki. Ile przez to jeszcze będę siedział w Czyśćcu? Mówią, że nawyki są drugą naturą człowieka.

-Mylisz się, Sokratesie. Nawyk przecież należy do natury człowieka. Jeśli wzmacniasz dobre nawyki przez powtarzanie, to wzrasta cnota.

-A, czyli na odwrót, gdy człowiek powtarza złe rzeczy, wyrabia złe nawyki, to pustoszy się przez wzrost wady?

-Właśnie. Ale z czym przychodzisz?

-Nie widziałeś, na ziemi, w naszej Europie powstaje nowe państwo. Superpaństwo!

-Doprawdy? Jakie?

-No, ta, Koinea, czy jakoś tak.

-A, Unia!

-Tak, tak.

-Nie powstanie.

-Jak to? Skąd wiesz? Skąd taka pewność?

-Bo nie może powstać.

-Przecież niedługo będą gło ...

	Trzy-Krainy
	14 listopada 2023 15:00

Babcia potęgą jest.

W pewne upalne lipcowe popołudnie babcia powiedziała do wnucząt: "Idziemy na lody". Nie trzeba było dwa razy powtarzać i już gromadka dzieci krzątała się koło swoich sandałków.

W drodze powrotnej z zakupów usiedli na ławce w parku i wzięli się za spożywanie lodów takich, o jakie każde z wnucząt poprosiło w sklepie.

Babcia zauważyła, że kawałek od ich ławki wielki konar starej wierzby wisi dosłownie "na włosku". Przywiędnięte liście świadczyły, że złamanie musiało nastąpić niedawno, może dwa-trzy dni temu, kiedy mocno wiało.

Babcia, nie namyślając się długo, wystukała na komórce numer 112 i po chwili wnuczęta usłyszały: "Dzień dobry! Nazywam się... Dzwonię w sprawie..." Tutaj babcia podała nazwę parku, ulicę i przedstawiła zagrożenie, które powoduje ów złamany konar. "Dziękuję bardzo. D ...

	Trzy-Krainy
	27 sierpnia 2023 21:56

"Gdy ostatnia przyjdzie chwila"

W Łatgalii (Inflanty Polskie) na pogrzebach, czy to w czasie Mszy świętej, czy już przy grobie, jest najczęściej śpiewana pieśń w języku łatgalskim, pieśń ku czci Matki Bożej. Tekst wolnego tłumaczenia, zasadniczo zgodnego z oryginałem - szczególnie w oddaniu przesłania pieśni, wskazuje raczej na prośbę skierowaną do Maryi, by pomogła wierzącemu katolikowi dobrze przygotować się do tej ostatniej godziny tu, na ziemi, by w zjednoczeniu z Bogiem wejść do wieczności.

Mam tylko takie zdjęcie, dzięki któremu można odtworzyć melodię:

Gdy ostatnia przyjdzie chwila

Oryginał w języku łatgalskim: Ontons (Antons) Matvejāns, pisarz, kompozytor, dyrygent, nauczyciel, katecheta – słowa i melodia

Przekład mój

Gdy ostatnia przyjdzie chwila, Matko Boża, daj,

By się we mnie objawiła Twa opieka tak, ...

	Trzy-Krainy
	21 sierpnia 2023 21:27

"Dziewico święta w agłońskim kościele"

W notce zamieszczonej w Szkole Nawigatorów w listopadzie 2021 roku jest taki fragment:

"Dominikanie dbali o liturgię, która w Agłonie była szczególnie bogata. Troszczyli się też o śpiew, wydając śpiewniki, a także wspomagając finansowo panie, które codziennie w kościele śpiewały różaniec, a w niedziele i święta odpowiednie pieśni religijne. Przełożony klasztorny Andrzej Juśkiewicz ułożył znaną pieśń "Panno Święta w agłońskim kościele" (po łatgalsku: "Jaunova Svātā Aglyunas Bazneicā"), która została zatwierdzona i wydrukowana 27 września 1835 roku w Wilnie (wg innych źródeł - w Nieświeżu). Stała się ona i jest nadal zdecydowanie najpopularniejszą pieśnią religijną w Łatgalii, niejako hymnem agłońskiego sanktuarium. A. Sevels podaje natomiast, że pieśń została napisana w 1835 roku w języ ...

	Trzy-Krainy
	14 sierpnia 2023 22:51

Św. Wincenty z Saragossy w Przemyślu.

Św. Wincenty z Saragossy w Przemyślu.

W jedną z niedziel sierpnia odbywa się w kościele ojców franciszkanów konwentualnych w Przemyślu odpust św. Wincentego z Saragossy, patrona miasta Przemyśla. Po uroczystej Mszy świętej w ich kościele św. Marii Magdaleny ulicami miasta przechodzi procesja z relikwiami św. Wincentego, a kapłan przewodniczący Liturgii udziela błogosławieństwa relikwiami świętego Patrona. Miasto corocznie włącza się w te obchody zwane "Wincentiadą". Nawiązuje to do obrony Przemyśla przed wojskiem Rakoczego w 1657 r. za wstawiennictwem tegoż Świętego.

Ołtarz św. Wincentego jest częścią wyposażenia świątyni franciszkańskiej w Przemyślu jest integralnym elementem późnobarokowego wyposażenia stworzonego na zlecenie franciszkanów konwentualnych. Razem z ołtarzem bł. J ...

	Trzy-Krainy
	26 lipca 2023 22:16

Kościół św. Wincentego z Saragossy, Pleszów, 1747 rok.

Jedna z poprzednich notek pt. Nici całego świata łączą się w ornacie dotyczyła parafii w Górce Kościelnickiej pod Krakowem, a obecnie już w Krakowie, w Nowej Hucie. Dzisiejsza zaś notka również jest bądź tłumaczeniem z łaciny, bądź uwspółcześnieniem mowy staropolskiej (większość tekstu), z tej samej księgi protokołów powizytacyjnych, a dotyczy parafii sąsiedniej, czyli św. Wincentego z Saragossy w Pleszowie, teraz już także w Nowej Hucie. Rozdziały opisujące plebanię, wikarówkę, dom organisty, gospodarstwo, poddanych i dziesięciny pominąłem, by nie przedłużać notki, jednak można je łatwo odszukać w linku dołączonym na dole, pod notką. Poza tym pewne wyrażenia staropolskie, czy łacińskie zostawiłem, by tekst nie stracił kolorytu z epoki. Interpunkcję trochę poprawiłem, by ułatwić Czytel ...

	Trzy-Krainy
	19 lipca 2023 21:20

Dies irae i św. Wincenty z Saragossy.

Dies irae i św. Wincenty z Saragossy

Ktoś powiedział niedawno, że zauważa w swoim życiu działanie świętych, w tym sensie, by podejmować się jakichś konkretnych prac zgodnych ze swoim powołaniem i zdolnościami. Myślę, że przykładem świętego, co idzie tutaj za Szkołą Nawigatorów jest tytułowy święty. Zaczęło się od Starej Słupi i kościoła pw. świętych Anastazego, papieża, i Wincentego z Saragossy, diakona. Teraz zaś, w którąkolwiek stronę się pójdzie, tak się przynajmniej z tymi stronami wydaje, idzie się prostą drogą, gdyż napotyka się św. Wincentego. Droga, a w zasadzie wąska ścieżka, wiedzie pod górę i trzeba się natrudzić, by w końcu wejść do królestwa Niebieskiego. W ten sposób każdy może uczestniczyć w budowaniu tegoż Królestwa, gdzie ramy wyznacza Pan Bóg, daje osnowę i wątek w ...

	Trzy-Krainy
	1 lipca 2023 10:37

Nici całego świata łączą się w ornacie.

Nici całego świata łączą się w ornacie.

Tekst ten początkowo miał się nazywać, np. "Ewangeliki i agendka albo spotkanie galonu szychowego z różową kitajką", lecz, przyznacie, że nie byłby zrozumiały. Ten obecny chyba jest właściwszy, gdyż w centrum notki będzie kościół i to, co z materialnych rzeczy w nim się znajdujących służy do liturgii. Szczególną uwagę zwrócimy na szaty liturgiczne i po części zasadniczej znajdziemy krótki słowniczek wybranych wyrażeń (z Encyklopedii Staropolskiej), którymi ksiądz wizytator dokładnie te szaty opisywał.

Właśnie, główną częścią jest protokół powizytacyjny, będący jakby inwentaryzacją majątku ruchomego i nieruchomego pewnej podkrakowskiej, a obecnie już krakowskiej, parafii Wszystkich Świętych w Górce Kościelnickiej. Znajduje się ona niedaleko Ples ...

	Trzy-Krainy
	29 czerwca 2023 14:22

Św. Wincenty z Saragossy nie cofa się nigdy.

Św. Wincenty z Saragossy nie cofa się nigdy.

Nic w tym dziwnego, że dokąd Bóg posyła świętego z nieba, tam ten działa i nic nie może mu przeszkodzić, gdyż pełni wolę Bożą. Dla nas, żyjących na ziemi, jest to zakryte, lecz nie całkowicie, gdyż inaczej prawda, którą wyznajemy, o "świętych obcowaniu", nie mogłaby się realizować.

Pamiętamy, że Piotr Włostowic w 1139 roku sprowadził do swoich dóbr na Ołbinie benedyktynów, którym w roku 1145 przywiózł z Magdeburga relikwie św. Wincentego. W 1195 roku kościół św. Wincentego z Saragossy i klasztor otrzymali norbertanie, a w 1529 roku budynki nagle zostały rozebrane, bo, o dziwo, przeszkadzałyby w obronie przed Turkami, co, żartując, jest jasne, gdy weźmie się pod uwagę, jak blisko granicy z Turcją leżał Wrocław.

Ale gdzie w tych okoliczności ...

	Trzy-Krainy
	19 czerwca 2023 11:06

Kościół wokół Świętego Krzyża w dawnych czasach.

Kościół wokół Świętego Krzyża w dawnych czasach.

Jeden z najpiękniejszych widoków, zapierających dech w piersiach, jakie pamiętam z dzieciństwa, gdy miałem pięć lat, był widok z okna autobusu, na trasie na południe od Opatowa, kawałek za Iwaniskami, gdy w czasie stromego podjazdu ukazały się, jakby wynurzające się z morza zieleni, dwa ogromne ciemnozielone okręty, czyli Pasmo Jeleniowskie ze Szczytniakiem i Pasmo Łysogór ze Świętym Krzyżem i Łysicą.

Tam, na dole, w kotlinie między tymi pasmami i Górą Chełmową leży Stara Słupia, którą kiedyś ozdabiał i której służył kościół św. Anastazego i Wincentego z Saragossy. Wokół spraw związanych silniej czy słabiej z tym miejscem powstało już kilka notek, a i ta niech się do nich zaliczy.

Wychodząc ze Starej czy Nowej Słupi i przechodząc przez ...

	Trzy-Krainy
	15 czerwca 2023 11:57

Humor świętych.

Humor świętych.

W pewnym niedużym miasteczku na zachód od Warszawy, przed klasztorkiem jest niedużo, ale wystarczająco, miejsca, by móc się przechadzać i odmawiać Różaniec lub Koronkę do Bożego Miłosierdzia. A jak człowiek się modli, to różne cuda mogą się zdarzać. Czyli Pan Bóg okazuje swoje działanie poprzez ludzi i sytuacje, z czego wynika wiele dobra i, w dodatku, całkiem radośnie.

Przechodząc do rzeczy, podzielę się wydarzeniem sprzed pół godziny. Podchodzi pewien pan do bramy i mówi:

- Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

- Na wieki wieków. Amen.

- Ktoś coś, chyba dla was, zostawił - powiedział ten pan i pokazał niewielkie zawiniątko w reklamówce.

Muszę powiedzieć, że byłem bardzo zaskoczony i nieco wstrząśnięty, gdyż w reklamówce nie ujrzałem ani owoców, ani warzyw, czy cze ...

	Trzy-Krainy
	7 czerwca 2023 20:13

Św. Stanisław ze Szczepanowa i św. Wincenty z Saragossy

Współpraca św. Stanisława i św. Wincentego.

Naszą wędrówkę rozpoczniemy w okolicach Opatowa, w którym, jak pisze Marcin Spórna w tekście poświęconym kultowi św. Stanisława, w XV wieku powstała kaplica szpitalna pod wezwaniem tego patrona. Niedaleko miasta, we wsi Ruszków już w 1313 roku dziedzic Bartłomiej Rokosz miał wybudować kościół, który jednak nie ma potwierdzenia w źródłach pisanych. Napewno kościół pw. wezwaniem św. Stanisława powstał w 1409 roku i zbudowany był z drewna modrzewiowego. Fundatorem jego był dziadek Zbigniewa Oleśnickiego, Stanisław Zawisza z Oleśnicy, herbu Dębno.

https://diecezjasandomierska.pl/ruszkow-sw-stanislawa-bim/

Marcin Spórna podaje, że jeszcze wcześniej w tej okolicy, a dokładnie w benedyktyńskim kościele na Świętym Krzyżu, prawdopodobnie tuż po 1254 ...

	Trzy-Krainy
	6 czerwca 2023 15:33