Św. Bernard, doktor miodopłynny

 

Bernard był nie tylko gorliwym opatem swojej rodziny zakonnej. Zasłynął także jako myśliciel, teolog i kontemplatyk. Umiał łączyć życie czynne z mistyką. Mając do dyspozycji na rozmowę z Bogiem tak mało czasu w ciągu dnia, poświęcał na nią długie godziny nocy. Założył około trzystu fundacji zakonnych, w tym także cysterską fundację w Jędrzejowie1.

Kilkadziesiąt lat później do tegoż klasztoru (wówczas: Andrzejów) wstąpił biskup krakowski bł. Wincenty Kadłubek. Wszystkie źródła średniowieczne podkreślają, że Wincenty był biskupem uczonym i pobożnym (pluribus commendandus). Często przytaczanym świadectwem jego pobożności było przeznaczenie dochodów z dziewiętnastu, a według innych źródeł, dwóch wsi na opłacenie światła wieczystego w katedrze krakowskiej. Było to przedsięwzięcie niezwykle kosztowne, gdyż używano w tym celu wosku. Obyczaj ten wprowadził Wincenty na Wawelu pod wpływem duchowości cysterskiej – jako pierwszy lampkę przed ołtarzem zapalił w Citeaux św. Stefan Harding, w pierwszej połowie XII wieku2. Nasz błogosławiony wzrastał w duchowości cysterskiej, czytał pisma św. Bernarda, które i dzisiaj są aktualne.

Św. Bernard bowiem i dzisiaj oświeca Kościół (Kolekta Mszy św. z jego wspomnienia: Boże, Ty sprawiłeś, że święty Bernard, opat, przejęty gorliwością o Twoją chwałę płonął jak ogień i oświecał Twój Kościół, † spraw, za jego wstawiennictwem, * abyśmy napełnieni tym samym duchem postępowali jak dzieci światłości. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, † który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków.) Papież Pius XII poświęcił mu jedną ze swoich encyklik w 800-lecie jego narodzin dla nieba (1953 rok). Oto fragment z tego dokumentu z przykładem z pism św. Bernarda. Święty cysters pięknie określa Ducha Świętego: Jest wszak Duch mądrości i rozumu, który jak pszczoła niosąca wosk i miód, daje wszystko: i to, dzięki czemu zapala światło wiedzy, i to, dzięki czemu udziela smaku łaski. Gdy człowiek poddaje się Duchowi Świętemu, to życie takiego człowieka nie jest jak z plastiku, ale jak prawdziwa świeca z wosku, która płonie na chwałę Bożą:

„Widzisz … – pisze – jak [św. Paweł], owoc i pożytek wiedzy umieszcza w sposobie jej uprawiania (in modo sciendi constituit)? (1 Kor 8, 2) Cóż zatem określa on jako modus sciendi. Co? Nic innego jak tylko to, byś wiedział: w jakim porządku, z jakiej pobudki, w jakim celu masz cokolwiek wiedzieć? W jakim porządku – by pierwszeństwo miało to, co bardziej służy zbawieniu; z jakiej pobudki – by z większym zapałem oddawać się temu, co silniej pobudza do miłości; w jakim celu – by [szukać wiedzy] nie dla jałowej sławy, ciekawości czy czegoś podobnego, a jedynie dla zbudowania siebie lub bliźniego. Są bowiem tacy, którzy chcą wiedzieć po to tylko, żeby wiedzieć – to wstrętna ciekawość. Są też tacy, którzy chcą wiedzieć po to, żeby o nich wiedziano – to wstrętna próżność … Są dalej i tacy, którzy chcą wiedzieć po to, żeby swoją wiedzę sprzedawać: na przykład za pieniądze czy zaszczyty – to wstrętne handlarstwo. Ale są i tacy, którzy chcą wiedzieć po to, by budować innych – to miłość. I wreszcie tacy, którzy chcą wiedzieć, by siebie budować – to roztropność” (In Cantica, Serm. XXXVI, 3; Migne, P. L., CLXXXIII, 968c,-d). A naukę – czy lepiej, mądrość – za którą szedł i którą tak mocno ukochał, najtrafniej opisuje w ten sposób: Jest wszak Duch mądrości i rozumu, który jak pszczoła niosąca wosk i miód, daje wszystko: i to, dzięki czemu zapala światło wiedzy, i to, dzięki czemu udziela smaku łaski. I niech nie myśli, że otrzymał pocałunek [namaszczenie Ducha Świętego] ani ten, co prawdę pojmuje, a jej nie kocha, ani ten, co kocha, a nie pojmuje” (In Cantica, Serm. VIII, 6; Migne, P. L., CLXXXIII, 813-a, b). „Bo co by dawało wykształcenie bez miłości? Nadymałoby! … A co bez wykształcenia miłość? … Błądziłaby” (In Cantica, Serm. LXIX, 2; Migne, P. L., CLXXXIII, 1113-a). „Bo tylko świecić – jest rzeczą próżną; tylko ogrzewać – również; ogrzewać i świecić – to doskonałość!” (In Nat. S. Joan. Bapt., Serm. 3; Migne, P. L., CLXXXIII, 399-b). Skąd zaś bierze się prawdziwa i istotna wiedza i w jaki sposób ma się ona łączyć z miłością, wyjaśnia tak: „Bóg jest mądrością, chce więc, by Go kochać nie tylko ze słodyczą, ale i z mądrością … W przeciwnym razie – jeżeli zaniedbasz wiedzę – twoja gorliwość bardzo łatwo stanie się igraszką ducha błędu; nie ma zresztą wyrachowany wróg skuteczniejszej metody usuwania z serca miłości, jak ta – jeśli mu się to uda – że człowiek będzie się w miłości poruszał nieostrożnie i bez oparcia w rozumie” (In Cantica, Serm. XIX, 7; Migne, P. L., CLXXXIII, 866-d)3.

***

W pierwszej części Wigilii paschalnej, ogłaszającej zmartwychwstanie Chrystusa i rozpoczynającej Okres Wielkanocny, śpiewany jest Exsultet. A jego zakończenie jest następujące:

W tę noc pełną łaski, przyjmij, Ojcze święty, wieczorną ofiarę uwielbienia, którą Ci składa Kościół święty, uroczyście ofiarując przez ręce swoich sług tę świecę, owoc pracy pszczelego roju. Znamy już wymowę tej woskowej kolumny, którą na chwałę Boga zapalił jasny płomień. Chociaż dzieli się on użyczając światła, nie doznaje jednak uszczerbku, żywi się bowiem strugami wosku, który dla utworzenia tej cennej pochodni wydała pracowita pszczoła.

O, zaiste błogosławiona noc, w której się łączy niebo z ziemią, sprawy boskie ze sprawami ludzkimi. Prosimy Cię, przeto, Panie, niech ta świeca poświęcona na chwałę Twojego imienia nieustannie płonie, aby rozproszyć mrok tej nocy. Przyjęta przez Ciebie, jako woń przyjemna, niechaj się złączy ze światłami nieba. Niech ta świeca płonie, gdy wzejdzie słońce nie znające zachodu: Jezus Chrystus, Twój Syn Zmartwychwstały, który oświeca ludzkość swoim światłem i z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. W Amen, amen, amen.

 

1.:ILG:. - Czytelnia: 20 sierpnia - Św. Bernard z Clairvaux (brewiarz.pl)

2Wincenty Kadłubek – Wikipedia, wolna encyklopedia

3Pius XII, enc. Doctor mellifluus. Encyklika "Doctor Mellifluus" - Sancta Missa

---

tagi: miód  pszczoła  bł. wincenty kadłubek  św. bernard z clairvaux  wosk  paschał  wieczna lampka  doctor mellifluus 

	Trzy-Krainy
	14 sierpnia 2024 15:07

18     989    12 zaloguj sie by polubić