Pan Gabriel natchnął mnie dzisiaj swoją notką, bym wkleił swój tekst sprzed prawie 10 lat.

SPRĪDĪTIS, CZYLI PALUSZEK.

 

            29 lipca 2015 roku pewna pani, mająca z mężem gromadkę małych dzieci, zapytała mnie, czy oglądałem bajkę pod tytułem "Sprīdītis" (można przetłumaczyć jako Paluszek, czyli jakiś niewielki wzrostem chłopczyk; kreska nad łotewską samogłoską nie oznacza akcentu, lecz że jest to długa samogłoska, powiedzmy, dwa razy dłużej trzeba ją przeciągnąć).

            - Nie - odpowiedziałem, - nigdy nawet o takiej bajce nie słyszałem.

            - O! To jest ojciec jedyną osobą na Łotwie, która tej bajki nie oglądała. Musi ją ojciec obejrzeć. To taka typowa łotewska bajka.

 

            Wieczorem znalazłem i obejrzałem bajkę. I napisałem taką notkę na blogu:

 

            Dzisiaj pierwszy raz widziałem ten film. Chociaż wiem, że są tacy, którym podoba się muzyka z tego filmu i chcieliby ją nawet słyszeć na swoim ślubie, jednak należałoby odstawić takie myślenie i popatrzeć trochę inaczej. Po pierwsze film nie jest związany z Kościołem, a jego treść jest daleka od chrześcijaństwa. Po drugie, jeśli dobrze pamiętam, film był kręcony w 1985 roku i już data świadczy o tym, że nie mogła to być inna rzecz, jak propaganda państwowa (sowiecka) i to znaczy, że jej celem było kształtowanie myślenia człowieka i jego spojrzenia na rzeczywistość według jakiejś ideologii. Główny bohater przyjmuje kredyty, co są jak "zaczarowane dary" i udaje się w drogę, by wypełnić misję. Jaką? Jest ona widoczna na końcu filmu. Król oddaje Paluszkowi-rozbójnikowi ostatnie pieniądze, a otrzymuje... [za żonę matkę Paluszka]. No tak, przecież ta kobieta zatroszczy się, by król i jego córka, czyli następne pokolenie, bardzo kochali pieniądze, czytaj: aby brali kredyty. W filmie czarodziejskie dary znikają, ale jednak nie całkiem, bo lud tańczy [to jeden z czarów].

            Niech ci, co wymyślili Paluszka, wybaczą mi. Ale przecież i teraz młodzi ludzie [ze średniej szkoły], jak mi kiedyś w pięknym miejscu [w klasztorze w Vilaka] sami opowiadali, otrzymują w szkole "misję" do czynienia wielkich rzeczy, to znaczy do pisania projektów i potem brania... czego brania? Kredytów! Do głowy taka myśl przychodzi sama z siebie, takie pytanie: ci, co kręcili film i ci, co wpisali w programie szkoły robienie takich rzeczy [i to z pomocą specjalistów z Anglii, którzy przyjechali specjalnie po to, by zachęcać młodzież do brania kredytów], czy oni nie jedli razem w jednej jadalni?

            Zapomniałbym napisać, że jedyny, co miał coś na własność - niewielką sumę pieniędzy, został w filmie pokazany jako bardzo zły człowiek, a nawet jako sadysta. I kredytodawcy też nie chciał przyjąć w domu. Jednak wielkie kredyty zwyciężyły i jego, i jego służącą...

 

            Link do tego tekstu załączyłem na fejsbuku. Pewien młody człowiek bardzo się burzył na to, co ja napisałem. "Jakie banki!? Jakie kredyty!? W średniowieczu!? W średniowieczu nie było takich rzeczy!" Ja mu na to, że było i jedno, i drugie. Po lekturze bloga i książek Gabriela Maciejewskiego wiedziałem, że banki i kredyty narodziły się już w starożytności.

 

            A 25 grudnia napisałem notkę pod tytułem:

 

            Jak bank zwyciężył Kościół?

 

            Dzisiaj miałem wspaniałą możliwość cichej modlitwy do Dziecięcia Jezus w Szopce. Tę Szopkę, która znajduje się w budynku byłego naszego klasztoru, przygotowały dzieci - uczestnicy szkoły "Wszystkich świętych".

            Tak więc spędziłem godzinę czasu na modlitwie do Dziecięcia Jezus. Składała się na nią nie tylko adoracja, ale także Liturgia Godzin (brewiarz), jak na przykład nieszpory. Kilka razy nawet przyszła mi myśl, czy w ogóle ktoś przyjdzie na Mszę świętą?

            Nikt z tych, dla których była zaplanowana ta Msza święta, nie pojawił się. Żarty? W Vilace była w tym czasie wielka konkurencja, jakaś impreza. [Jak się potem dowiedziałem] śpiewano, tańczono, a także przedstawiano sztukę teatralną, a konkretnie "Sprīdītis un Banka" [Paluszek i bank]. Proszę, już będziemy wiedzieli, gdzie pójść następnym razem. Ale tutaj żarty się kończą.

            Dziecię Jezu, podnieś swą Rękę i pobłogosław wszystkim tym, którzy podejmują starania, aby się nawrócić do Ciebie i zdążać drogą świętości.

            To były i są bardzo bogate dni, bo przecież Uroczystość Narodzenia naszego Pana Jezusa Chrystusa!...

 

            Jeszcze 28 grudnia dopisałem niewielką notkę. A oto jej fragment:

 

            Cieszę się, że ktoś napisał sztukę[1] dla dzieci wg mojego bloga (tak myślę). Ja jej nie oglądałem.

            Jednak, jak coś się robi, to ma to jakiś cel? Jaki cel?? Ja oczywiście nie wiem, ale, już nie żartując, być może już w następnym roku w naszym pięknym miasteczku zobaczymy nowy piękny budynek, w którym każde dziecko będzie miało otwarte konto. Być może będzie się to nazywało BdD (Bank dla Dzieci). Wtedy dopiero zimowe święta rozbłysną pełnym kolorem i radością...

 

* * *

           

            Ta pani, która pytała się w lipcu, czy oglądałem bajkę o bohaterze, co go nazwano Sprīdītis, powiedziała mi potem, że tak nie można podchodzić do bajek. "Bajka to bajka!" - mówiła.

            Koniec końców po Mszy świętej pani znów zapytała się przy furtce kościelnej: "No a bajkę o B... (tu padło jakieś imię głównej bohaterki z angielskiej bajki, lecz zapomniałem, przyjmijmy więc, że imię brzmiało Belladonna),,, o Belladonnie ojciec oglądał?"

            - Nie - odparłem, - a jaki bank tam się reklamował?"

            - Ależ ojcze, tak nie można!

            - No, już dobrze, - odparłem jej i innym paru osobom tam obecnym. - Proszę powiedzieć, co robiła główna bohaterka?

            Pani nabrała głębszego oddechu, co zwyczajnie poprzedza długie przemowy, i rzekła:

            - Belladonna chodziła po domach i namawiała ludzi, by brali kredyty w banku...! (Tutaj znak wykrzyknienia nie oznacza krzyku, lecz nagłe urwanie przemowy) Pani zrobiła wielkie oczy i zasłuchała się w swoje, przed chwilą wypowiedziane słowa, a ja zrobiłem głową i rękami gest oznaczający bezsilność... i poszedłem na plebanię.

 

[1]Jak wspomniałem, sztuka nosi tytuł "Paluszek i bank". Akcja, jak mi opowiadano, jest w skrócie taka: Paluszek (lepiej byłoby nazywać bohatera Paluch) mieszka w mieście Balvi (około 30 km od Vilaki) i chodzi z piękną dziewczyną. Wszystko może rozwijałoby się dobrze i sztuka miałaby szczęśliwe zakończenie, ale... ale niestety Paluch wziął (bo jakże mogłoby być inaczej) kredyt w jednym z balviańskich banków. I jak tu teraz oddać dług i procenty? Paluch jest wszakże Paluchem, bezwzględnym biorcą kredytów, a nie jakimś romantycznym Paluszkiem z filmu z piękną muzyką. Znajduje rozwiazanie. Sprzedaje swoją dziewczynę (czy bankowi? - tego nie wiem) i tak oddaje kredyt. Wniosek nasuwa się sam: Paluch nawet nie przypuszcza, że właśnie w tym celu został mu udzielony kredyt.

*****

Muzyka z filmu (tłumaczenie tytułu: "Nad głową wieczna Mleczna droga"). Przykład wykonania:

https://www.bing.com/videos/riverview/relatedvideo?q=virs+galvas+muzigs+piena+cels&&mid=CE81E076AB661C3E3324CE81E076AB661C3E3324&FORM=VAMGZC

---

tagi: bajka łotewska 

	Trzy-Krainy
	27 czerwca 2025 20:40

26     708    7 zaloguj sie by polubić