W internecie znalazłem kiedyś, że w Starej Słupi na miejscu dawnego kościoła św. Anastazego i Wincentego z Saragossy znajduje się:

1) "Tam, gdzie stał kościół drewniany i cmentarz są dwa postumenty z krzyżem i figurą. Na postumencie widnieje napis Na pamiątkę spalonego kościoła w 1797 roku pod tytułem św. Męczennika Wincentego i Anastazego wystawili ten Krzyż Walenty i Marjanna małżonkowie Karbowniczkowie - dn. 3 maja 1841 roku".

2) Jak pisze Roman Mirowski, pozostał zarośnięty krzakami cmentarzyk obok gospodarstwa nr 127.

***

Kult św. Wincentego z Saragossy w Polsce ma znane początki. Znany jest czas, miejsce, kto zaczął i jak wieść o świętym zaczęła się rozchodzić.

W latach 30-tych XII wieku Piotr Włostowic stał się fundatorem klasztoru benedyktynów w swoich dobrach na Ołbinie, obecnie dzielnicy Wrocławia. W 1145 roku sprowadził z Magdeburga relikwie św. Wincentego z Saragossy i oddał benedyktynom. W kolejnych latach powstał kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Wincentego. Wkrótce pierwsze wezwanie zanikło i kościół był nazywany św. Wincentego.

Prawdopodobnie w wyprawie do Magdeburga towarzyszył Piotrowi Włostowicowi niejaki Stefan, który swojemu drugiemu synowi, co urodził się około 1150 roku, nadał imię Wincenty. Chodzi tu oczywiście o późniejszego bł. Wincentego Kadłubka. W notce w wikipedii jest rozdział poświęcony jego imieniu, także jak on sam siebie nazywał, co może nie jest istotne, ale wskazuje na to, jak wymawiano to imię w jego rodzinie, może podobnie jak w języku niemieckim (Winzenz). W tym samym rozdziale czytamy:

"W XII wieku w możnowładczych rodach polskich zaczęto używać, obok imion rodzimych, także imion chrześcijańskich – najczęściej aniołów, ewangelistów, apostołów i męczenników. Nie jest znany żaden Polak przed Kadłubkiem noszący imię Wincenty. (...) Kadłubek urodził się kilka lat po uroczystej translacji relikwii świętego Wincentego do Ołbina. Historycy powiązali więc jego imię z tym wydarzeniem i przypuszczają, że ojciec przyszłego kronikarza towarzyszył Piotrowi Włostowicowi w wyprawie do Magdeburga, bądź też że istniały w tym czasie jakieś szczególne więzy między rodzinami Kadłubka i Włostowica. O istnieniu takich związków świadczy również tekst Kroniki – Kadłubek wychwalał w nim Piotra Włostowica oraz jego potomków z rodu Łabędziów".

Wincenty kształcił się w młodości w Krakowie, a następnie prawdopodobnie w Paryżu i Bolonii. Zdobywał szeroką wiedzę, dobrze wykonywał swoje obowiązki, wzrastał w pobożności, zapoznawał się z kolejnymi książętami i biskupami krakowskimi, a podczas studiów za granicą poznał także przyszłego papieża Innocentego III. Chodzi mi jednak o to, że gdzie się pojawiał, to pewnie musiał, z racji na swoje imię, zapoznawać innych z postacią swego świętego patrona.

Zanim bł. Wincenty został biskupem krakowskim, w czym decydujący głos należał do papieża Innocentego III, kult św. Wincentego wciąż się rozszerzał. Około 1200 roku urodził się Wincenty z Kielc, kapłan, kanonik krakowski, dominikanin, poeta, autor żywotów św. Stanisława oraz hymnu Gaude Mater Polonia, po raz pierwszy odśpiewanego 8 maja 1254 roku w Krakowie, po kanonizacji bpa Stanisława ze Szczepanowa.

Interesuje mnie, w którym roku i kto fundował kościół pw. św. Anastazego i Wincentego z Saragossy w Starej Słupi, u stóp Świętego Krzyża? Czy to, że i tutaj tak, jak na Ołbinie, byli benedyktyni, miało wpływ na wezwanie kościoła?

W różnych źródłach w internecie można znaleźć, że przed 1269 rokiem, gdy benedyktyni świętokrzyscy lokowali, zaraz za Starą Słupią, wieś na prawie niemieckim Grzegorzowice, już istniała, niedawno lokowana na tym prawie, wieś Nowa Słupia, wyrastająca niejako na obrzeżach wsi Słupia, odtąd nazywanej już Starą Słupią. Nie wiadomo, w którym roku wzniesiono w Nowej Słupi kościół pw. św. Wawrzyńca, czy wówczas, gdy lokowano wieś, czy dopiero, gdy później nadawano jej prawa miejskie? Wcześniejszy oczywiście był kościół w Starej Słupi, ale ze względu na szybszy rozwój nowej wsi, z czasem centrum parafii przeniosło się do Nowej Słupi.

W wikipedii czytamy o bł. Wincentym, już jako biskupie krakowskim:

"Informacje z katalogów i żywotów biskupów krakowskich wskazują na niewielkie zainteresowanie Wincentego działalnością administracyjną czy inwestycyjną. W porównaniu do swoich poprzedników i następców Kadłubek nie był hojnym założycielem czy protektorem nowych fundacji".

Nie wiem, czy taka informacja świadczy o tym, że kościół św. Anastazego i Wincentego mógłby powstać dopiero po 1218 roku, czyli po ustąpieniu Wincentego Kadłubka ze stanowiska biskupa i udaniu się do klasztoru cysterskiego we wsi Andrzejów (obecnie Jędrzejów), gdy biskupami byli Iwo Odrowąż, czy po nim Wisław z Kościelca?

Chociaż więc, z racji na skąpe źródła i krótkie poszukiwania, nie udało się określić dokładnego czasu powstania tego kościoła, jednak można było zapoznać się z początkami kultu św. Wincentego z Saragossy w Polsce. Zachęcam do sięgnięcia do linków pod notką.

Dołączam jeszcze spis opatów świętokrzyskich i koadiutorów w XII i XIII w.:

1116-7, 1189 Miłowan (możliwe Milwan);

1206, 1208-10 Szymon

1222/3 Lutfryd (możliwe, że i w końcu XII w.);

1233 Bogusław

[1259/60 Stanisław (?) krewny Bolesława Wstydliwego (?), męczennik, święto 17 VII, być może postać legendarna];

1269, 1270, (1264 - zm. 17 XII 1285 r.);

1286 (1286 - zm. 1309) Racibor.

Święty Wincenty z Saragossy, módl się za nami!

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wincenty_Kad%C5%82ubek

https://pl.wikipedia.org/wiki/Iwo_Odrow%C4%85%C5%BC
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wis%C5%82aw_z_Ko%C5%9Bcielca

https://pl.wikipedia.org/wiki/O%C5%82bin

https://pl.wikipedia.org/wiki/Opactwo_%C5%9Bw._Wincentego_na_O%C5%82binie

http://agnieszka-slodkowska.szkolanawigatorow.pl/sw-wincenty-z-saragossy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_W%C5%82ostowic

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalendarium_Starej_S%C5%82upi

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalendarium_Nowej_S%C5%82upi

Barbara Rzewuska-Kurzeja, Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze kieleckiej w średniowieczu.

Marek Derwich, Materiały do słownika historyczno-geograficznego dóbr i dochodów dziesięcinnych benedyktyńskiego opactwa św. Krzyża na Łysej Górze do 1819 r., Wrocław 2000.

http://dawnekieleckie.pl/slupia-stara-dwor-gmina-nowa-slupia-powiat-kielecki/

http://rcin.org.pl/Content/5313/PDF/WA303_3846_KH97-r1990-R97-nr3-4_Kwartalnik-Historyczny_02_Derwich.pdf

 

 

---

tagi: kościół  benedyktyni  ołbin  święty krzyż  św. wincenty z saragossy  bł. wincenty kadłubek 

	Trzy-Krainy
	10 maja 2023 22:06

4     554    4 zaloguj sie by polubić